Επαναχρησιμοποίηση ανοικτών δημόσιων δεδομένων από το "ΚΟΙΟΣ" για εκπόνηση έργων σχετικά με GIS
Το Κέντρο Αριστείας για Έρευνα και Καινοτομία «ΚΟΙΟΣ» σε συνεργασία με δημόσιους φορείς επαναχρησιμοποιεί ανοικτά δημόσια δεδομένα για την προώθηση σειράς έργων σχετικά με τα Συστήματα Γεωγραφικών Πληροφοριών (GIS). Τα έργα αυτά παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο ανοικτής Ημερίδας με θέμα «Η χρήση των Συστημάτων Γεωγραφικών Πληροφοριών (G.I.S.) για έλεγχο και παρακολούθηση των κρίσιμων υποδομών» που διοργάνωσε το ΚΟΙΟΣ, στις 13 Νοεμβρίου 2019, με την ευκαιρία της παγκόσμιας ημέρας Συστημάτων Γεωγραφικών Πληροφοριών (GIS Day). Η όλη προσπάθεια που καταβάλλεται και το έργο που παράγεται από το ΚΟΙΟΣ, κρίνεται ως εξαιρετικής σημασίας, καθότι τέτοιες πρωτοβουλίες προάγουν τη γόνιμη συνεργασία του ακαδημαϊκού / ερευνητικού τομέα με το δημόσιο τομέα, συμβάλλοντας στο να καταστεί η δημόσια υπηρεσία πιο αποτελεσματική και αποδοτική. Παρακάτω γίνεται αναλυτική περιγραφή των εν λόγω έργων:
Η Πλατφόρμα «Ωκεανός» για παρακολούθηση του δικτύου διανομής νερού και διαχείριση διαρροών
Ο «Ωκεανός» αποτελεί ένα ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα, το οποίο έχει τη δυνατότητα ασφαλούς αποθήκευσης και επεξεργασίας δεδομένων που αφορούν στο δίκτυο νερού. Η πλατφόρμα έχει δομηθεί σε μια προσαρμοσμένη διεπαφή και έχει τη δυνατότητα προβολής του δικτύου νερού σε ένα ψηφιακό περιβάλλον. Επιπρόσθετα, η πλατφόρμα αυτή θα έχει τη δυνατότητα χρήσης υδραυλικών μοντέλων που προσομοιώνουν τις πιέσεις και ροές νερών, ενώ ταυτόχρονα μπορούν να χρησιμοποιούνται διάφοροι αλγόριθμοι για ανίχνευση διαρροών και αλλαγής στην ποιότητα του νερού για ταχύτερη λήψη διορθωτικών μέτρων. Στην πλατφόρμα αυτή, έχουν χρησιμοποιηθεί διάφορα δεδομένα ανοικτού τύπου (μέσω της παρούσας Πύλης data.gov.cy) κι από διάφορες υπηρεσίες, συμβάλλοντας στην καλύτερη απεικόνιση της πραγματικότητας μέσα από το ψηφιακό περιβάλλον. Έτσι, η πλατφόρμα αυτή αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο λήψης αποφάσεων για εργασίες του Συμβουλίου Υδατοπρομήθειας Λεμεσού (ΣΥΛ).
Η πλατφόρμα αυτή, αναμένεται να βελτιώσει σημαντικά την ικανότητα του ΣΥΛ για παρακολούθηση και έγκαιρη ανίχνευση διαρροών στο δίκτυο νερού της Λεμεσού, μειώνοντας ταυτόχρονα τον χρόνο ανταπόκρισης για επιδιόρθωση βλαβών. Αυτό θα συντελέσει στη βελτίωση των υπηρεσιών προς τους καταναλωτές, αλλά και στην καλύτερη διαχείριση τον υδάτινων πόρων. Επιπρόσθετα, ο «Ωκεανός» αναμένεται να αποτελέσει το πρώτο βήμα για την υλοποίηση Ευφυών Δικτύων Νερού για το Συμβούλιο Υδατοπρομήθειας Λεμεσού.
Γράφημα 1: Στιγμιότυπο από την πλατφόρμα «Ωκεανός»
Η πλατφόρμα GNOSIS: Ένα σύγχρονο σύστημα διαχείρισης και λήψης αποφάσεων για το οδικό δίκτυο της Κύπρου 
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ένωση «οι μεταφορές αποτελούν τομέα θεμελιώδους σημασίας για την οικονομία» και είναι σημαντικό να γίνονται οι απαραίτητες ενέργειες ώστε να διευκολύνονται οι μετακινήσεις των πολιτών και των αγαθών. Το Τμήμα Δημοσίων Έργων (ΤΔΕ), το οποίο είναι υπεύθυνο για την κατασκευή, συντήρηση και εύρυθμη λειτουργία των αυτοκινητοδρόμων, αλλά και των κύριων οδικών αρτηριών στην Κύπρο, σε συνεργασία με το Κέντρο Αριστείας Έρευνας και Καινοτομίας «ΚΟΙΟΣ», αναπτύσσει την πλατφόρμα GNOSIS η οποία θα αποτελέσει ένα σύγχρονο σύστημα διαχείρισης και λήψης αποφάσεων για το οδικό δίκτυο της Κύπρου. Η πλατφόρμα αυτή, αποτελεί ένα ολοκληρωμένο Σύστημα Γεωγραφικών Πληροφοριών (GIS) το οποίο υλοποιείται στο πλαίσιο Ερευνητικής Συνεργασίας του ΤΔΕ και του «ΚΟΙΟΣ». Στην πλατφόρμα αυτή θα συλλέγονται όλα τα δεδομένα που αφορούν στο οδικό δίκτυο της Κύπρου (δρόμοι, πινακίδες, μελανά σημεία, όρια ταχύτητας, κυκλοφοριακός φόρτος κτλ.), καθώς και διάφορα συμπληρωματικά ανοικτά δεδομένα από άλλες κυβερνητικές υπηρεσίες που δίδονται μέσα από την Πύλη data.gov.cy.
Η πλατφόρμα αυτή θα βοηθήσει υπαλλήλους του ΤΔΕ να επιταχύνουν τις καθημερινές τους εργασίες, ενώ ταυτόχρονα θα συμβάλει στον εκσυγχρονισμό του Τμήματος. Η πλατφόρμα GNOSIS θα αποτελείται από τρία μέρη: 1) ένα λογισμικό για υπολογιστές του ΤΔΕ, 2) μία εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα η οποία θα χρησιμοποιείται από το ΤΔΕ για συλλογή δεδομένων και 3) μία ιστοσελίδα, η οποία θα είναι ανοικτή για το κοινό μέσα από την οποία οι πολίτες θα μπορούν να αντλούν διάφορες πληροφορίες σχετικά με το οδικό δίκτυο της Κύπρου. Το έργο έχει ξεκινήσει το 2017 και αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του 2020.
Γράφημα 2: Στιγμιότυπο από την πλατφόρμα GNOSIS
Η Υπηρεσία TN-ITS: Συνεργασία αρχών διαχείρισης οδικού δικτύου με εταιρείες παροχής χαρτών πλοήγησης για εγκυρότερη ενημέρωση των ψηφιακών χαρτών
Το TN-ITS στοχεύει στην υλοποίηση της υποδομής και διαδικτυακής πλατφόρμας, η οποία θα δίνει τη δυνατότητα σε χρήστες – κυρίως παρόχους χαρτών οι οποίοι διανέμουν εφαρμογές πλοήγησης (π.χ. Tom Tom, Here, Google κτλ.) – να λαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με αλλαγές που γίνονται στα στατικά χαρακτηριστικά του οδικού δικτύου (πχ. όρια ταχύτητας, μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος κτλ.). Με το που θα γίνει μια αλλαγή σε έναν δρόμο που θα αφορά στατικά χαρακτηριστικά, αυτή η αλλαγή θα καταχωρείται στη βάση δεδομένων του Τμήματος Δημοσίων Έργων (ΤΔΕ) και την επόμενη ημέρα η πληροφορία θα είναι διαθέσιμη χωρίς κάποιο κόστος, μέσω της ιστοσελίδας του ΤΔΕ. Η υπηρεσία αυτή, αναμένεται να βοηθήσει στην ταχύτερη ενημέρωση των ψηφιακών χαρτών πλοήγησης παρέχοντας εγκυρότερη ενημέρωση στους χρήστες του οδικού δικτύου, ενώ ταυτόχρονα αναμένεται να αποτελέσει καταλύτης στην ανάπτυξη Ευφυών Μεταφορών στην Κύπρο. Η πιλοτική υλοποίηση της υπηρεσίας αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του 2020 και θα παρέχει πληροφορίες για αλλαγές στους αυτοκινητοδρόμους και κύριες οδικές αρτηρίες.
Στο έργο αυτό συμμετέχουν 15 κράτη-μέλη και συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο «Συνδέοντας την Ευρώπη» (CEF Fund). Στην Κύπρο, η υπηρεσία TN-ITS υλοποιείται από το Τμήμα Δημοσίων Έργων σε συνεργασία με το Κέντρο Αριστείας Έρευνας και Καινοτομίας «ΚΟΙΟΣ».
Γράφημα 3: Η ανανέωση ορίων ταχύτητας σήμερα δημιουργεί διαφορές στην απεικόνιση του οδικού δικτύου στους χάρτες πλοήγησης από την πραγματικότητα. Η υπηρεσία TN-ITS αναμένεται να λύσει αυτό το πρόβλημα.
Το έργο TN-ITS GO συγχρηματοδοτείται από τον μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τη συμφωνία επιχορήγησης αριθ. MOVE / B4SUB / 2017-63 / CEF / PSA / SI2.770546
Χτίζοντας την Τηλεπικοινωνιακή υποδομή Έξυπνων Ηλεκτρικών Δικτύων (Smart Grid)
Στην εποχή της τεχνολογικής εξέλιξης, της αυξημένης ζήτησης ενέργειας και της ανάγκης για απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, ένα ασφαλές και αξιόπιστο ηλεκτρικό δίκτυο είναι αναγκαίο όσο ποτέ. Τα έξυπνα ηλεκτρικά δίκτυα καλύπτουν αυτή την ανάγκη αφού μπορούν να ενσωματώσουν τη συμπεριφορά και τη δράση όλων των χρηστών που βρίσκονται συνδεδεμένοι σε αυτό (Γράφημα 4). Έτσι, μπορούν να διασφαλίσουν ένα οικονομικά αποδοτικό, βιώσιμο σύστημα ενέργειας με χαμηλές απώλειες που παρέχει ωστόσο υψηλής ποιότητας υπηρεσία.
Η ερευνητική συνεργασία μεταξύ του ερευνητικού κέντρου “ΚΙΟΣ” και της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου (ΑΗΚ), έχει ως σκοπό τη μετεξέλιξη του υφιστάμενου δικτύου ενέργειας σε έξυπνο δίκτυο, με πιλοτική εφαρμογή σε μικρή κλίμακα. Για το σκοπό αυτό, τα Συστήματα Γεωγραφικών Πληροφοριών (ΣΓΠ) έχουν χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο λήψης αποφάσεων για το πώς θα αξιοποιηθεί το υφιστάμενο δίκτυο για τη διασύνδεση των συστημάτων ενός έξυπνου δικτύου. Η μεθοδολογική προσέγγιση (Γράφημα 5) που έχει ακολουθηθεί, χωρίζεται στα ακόλουθα τμήματα: (α) Συλλογή δεδομένων όσον αφορά το υφιστάμενο δίκτυο και τα χαρακτηριστικά του από την ΑΗΚ, αλλά και δεδομένα ανοικτής πρόσβασης από την γεω-πύλη “INSPIRE” για τη δημιουργία χαρτογραφικού υπόβαθρου, (β) Ανάπτυξη της μεθοδολογίας σε περιβάλλον ΣΓΠ όπου έγινε έλεγχος της αξιοπιστίας των δεδομένων και εφαρμογή αλγορίθμων σύνδεσης δικτύων και (γ) Εξαγωγή αποτελεσμάτων βέλτιστων διαδρομών διασύνδεσης των επίγειων υποσταθμών και δημιουργία θεματικών χαρτών (Γράφημα 6).
Γράφημα 4: Δομή Έξυπνου Ηλεκτρικού Δικτύου (www.elprocus.com)
Γράφημα 5: Μεθοδολογική Προσέγγιση
Γράφημα 6: Βέλτιστη διαδρομή διασύνδεσης των επίγειων υποσταθμών
Η πλατφόρμα Mission Control για διαχείριση έκτακτων περιστατικών και περιστατικών άμεσης δράσης
Η πλατφόρμα Mission Control υλοποιήθηκε στο πλαίσιο ερευνητικής συνεργασίας της Αστυνομίας Κύπρου με το «ΚΟΙΟΣ», με σκοπό τον σχεδιασμό και έλεγχο επιχειρήσεων άμεσης δράσης. Η πλατφόρμα Mission Control, μπορεί να υποστηρίξει τη διαχείριση έκτακτων περιστατικών, τη λήψη αποφάσεων και τον στρατηγικό σχεδιασμό μίας επιχείρησης. Η βάση της πλατφόρμας αυτής είναι ένας ψηφιακός χάρτης στον οποίο προβάλλονται διάφορα δεδομένα τα οποία έχουν αντληθεί από διάφορες πηγές, συμπεριλαμβανομένης της παρούσας Πύλης data.gov.cy για άντληση ανοικτών δεδομένων. Τα δεδομένα αυτά αφορούν σε δρόμους, κτήρια και διαφορά άλλα σημεία ενδιαφέροντος. Ταυτόχρονα, κατά τη διάρκεια χρήσης του εργαλείου αυτού και με την παράλληλη χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών, μπορούν να τροφοδοτηθούν αεροφωτογραφίες στην πλατφόρμα με σκοπό την καλύτερη εκτίμηση της υφιστάμενης κατάστασης του περιστατικού, όπως φαίνεται στην πιο κάτω εικόνα. Το Mission Control, διαθέτει μία σειρά από εργαλεία τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για λήψη αποφάσεων, όπως για παράδειγμα τον υπολογισμό της βέλτιστης διαδρομής των δυνάμεων άμεσης δράσης για να φτάσουν στο σημείο ενδιαφέροντος, τη μέτρηση αποστάσεων, την προβολή εκτίμησης του πληθυσμού σε μια περιοχή και πολλά άλλα.
Γράφημα 7: Στιγμιότυπο από την πλατφόρμα "Mission Control"